अन्टार्क्टिका

महादेश

अन्टार्क्टिका पृथ्वीयो दक्षिणतम महाद्वीप हो, जैमी दक्षिणी ध्रुव अन्तर्निहित छ। यो दक्षिणी गोलार्द्ध ओ अन्टार्कटिक क्षेत्र रे लगभग सङताइ अन्टार्कटिक वृत आ दक्षिण मी अवस्थित छ। यो चारै हण बठेइ दक्षिणी महासागर घेरीरैछ। अफना १४० लाख वर्ग किलोमीटर (५४ लाख वर्ग मील) क्षेत्रफल आ सङ्ङै यो, एशिया, अफ्रीका, उत्तरी अमेरिका रे दक्षिणी अमेरिका पछा, पृथ्वीया पाँचवाँ सब है ठूलो महाद्वीप हो, अन्टार्कटिका आ ९८% भाग औसतन १.६ किलोमीटर मोटी बरफ ले ढोकीरैछ।

अन्टार्क्टिका
विश्व मानचित्र अन्टार्क्टिका महादेश

औसत रूप मी अन्टार्क्टिका, धर्तीयो सब है ठण्ण, शुष्क रे तेज वयाल वालो महाद्वीप हो।[१] अन्टार्क्टिकालाई यक रेगिस्तान लै माणीन्छ, क्याइ कि याँ को वार्षिक झण २०० मिमी (८ इन्च) छ रे उइ मी बर्ताअरीबर तटीय क्षेत्रअनमी हुन्छ।[२] याँ को कोई लै स्थानीय निवासी नाइथिन पुइलै साल भर लगभग १,००० बठेइ ५,००० मान्सुअन विभिन्न अनुसन्धान केन्द्रअनमी जो कि सङताइ महाद्वीप मी फैलीर्याआन, मी उपस्थित रनाआन। याँ सिर्फ शीतानुकूलित बोटबट्यौला रे जीव बाँची सक्दाअान, जै मी पेन्गुइन, सील, निमेटोड, टार्डीग्रेड, पिस्सु, विभिन्त प्रकारआ शैवाल रे सूक्ष्मजीव आ अलावा टुन्ड्रा वनस्पति लै शामिल छन।

सन् १९५९ मी बारअ देशअनले अन्टार्कटिक सन्धी मी हस्ताक्षर अर्यो, आज सम्म छयालीस देशअनले येइ सन्धीमी हस्ताक्षर अरी सकिराइछ। सन्धी महाद्वीममी सैन्य रे खनिज उत्खनन गतिविधिइन लाई प्रतिबन्धित अद्दाआ सङ्ङै वैज्ञानिक अनुसन्धानलाई समर्थन अरन्छे रे येइ महाद्वीपआ पारिस्थितिक क्षेत्रलाई बचुनाइकि न्यूति प्रतिबद्ध छ। विभिन्न उद्देश्यअन आ सङ्ङै वर्तमान समयमी कैयौँ देशअनआ ४,००० है बर्ता वैज्ञानिक विभिन्न प्रयोग अद्दार्याअान।[३]

जलवायु सम्पादन

अन्टार्क्टिका पृथ्वीयो सब है ठन्न ठौर हो। पृथ्वी मी सब है ठण्ण प्राकृतिक तापमान कभै २१ जुलाई १९८३ मी अन्टार्क्टिका मी रूसी वोस्तोक स्टेशन मी -८९.२ डिग्री सेल्सियस (-१२८.६ °F) दर्ज थ्यो। अन्टार्क्टिका विशाल विरानु वर्फीलो रेगिस्तान हो। ठण्ण मी येइका भित्तला भागअन ओ कम से कम तापमान -८० °C (-११२ °F) रे -९० °C (-१३० °F)आ बीच तथा गरम मी तटीय क्षेत्रअनको अधिकतम तापमान ५ °C (४१ °F) रे १५ °C (५९ °F)आ बीच मी हुन्छ।

अन्टार्क्टिका आ पूर्वी भाग, पश्चिमी भाग आ तुलना मी ज्यादा उच्चा मी भयाआ हुनाले अपेक्षाकृत बर्ता ठण्ण हुन्छ| येइ दूरस्थ महाद्वीप मी मौसम शायदै कभै प्रवेश अद्द्या होलो तबै येइको केन्द्रीय भाग सदान ठण्ण रे शुष्क रन्छ। महाद्वीप आ तटीय भागअन मी भारी हिमपात सामान्य कुरणी हो जाँ ४८ घण्टा मी १.२२ मीटर हिमपात दर्ज अरीरैछ|

यीन लै हेरऽ सम्पादन

सन्दर्भ सम्पादन

  1. "National Geophysical Data Center". National Satellite, Data, and Information Service.
  2. C. Alan Joyce (2007-01-18). "The World at a Glance: Surprising Facts". The World Almanac.
  3. "Antarctica - The World Factbook". United States Central Intelligence Agency. 2007-03-08.