संस्कृत भाषा
संस्कृत दक्षिण एसीयाको एक शास्त्रीय भाषा हो। येलाई देववाणी अथवा सुरभारती लै भणीन्छ। यो दुनियाको सब है पुरानो उल्लेखित भाषाहरू मध्ये एक हाे । संस्कृत हिन्द-यूरोपीय भाषा-परिवारको हिन्द-ईरानी शाखाको हिन्द-आर्य उपशाखामा समाविष्ट छ । येले आदिम-हिन्द-यूरोपीय भाषासित अधिक मेल खान्छ। आधुनिक दक्षीण एशियाली भाषाहरू जस्तै नेपाली भाषा, उर्दू, कश्मीरी भाषा, उडिया, बांग्ला, मराठी, सिन्धी, पंजाबी, आदि यसैबाट उत्पन्न भएका हुन् । यी सबै भाषाहरूमा यूरोपीय बंजारहरूको रोमानी भाषा पनि समाविष्ट छ । हिन्दू धर्मसँग सम्बन्धित लगभग सबै धर्मग्रन्थ संस्कृतमा लेखिएका छन् । आज पनि हिन्दू धर्मका अधिकतम यज्ञ र पूजा संस्कृत भाषाका माध्यमबाट नैं सम्पन्न हुन्छन् ।
| संस्कृत | |
|---|---|
| Saṃskṛtam संस्कृतम् | |
 देवनागरी लिपि मी संस्कृतम् | |
| उच्चारण | [sə̃skr̩t̪əm]  pronunciation (help·info) |
| क्षेत्र | दक्खिन एसिया दक्खिनपूर्वी एसिया का हिस्साअन |
| युग | c. 2nd millennium BCE – 600 BCE (Vedic Sanskrit[१]), after which it gave rise to the Middle Indo-Aryan languages. Continues as a liturgical language (Classical Sanskrit). |
| पुनरुद्धार | A few attempts at revival have been reported in Indian and Nepalese newspapers.
भारत: १४,१३५ भारतीयअन claimed Sanskrit to be their mother tongue in the 2001 Census of India:[२] नेपाल: १,६६९ नेपाली in 2011 Nepal census reported Sanskrit as their mother tongue.[३] |
शुरुवाति स्वरूप | |
| देवनागरी (आधिकारिक) विभिन्न ब्राह्मीय लिपिइन मी लगै लेखिन्छ।[४] | |
| भाषा सङ्केतअन | |
| ISO 639-1 | sa |
| ISO 639-2 | san |
| ISO 639-3 | san |
| ग्लोट्टोलग | sans1269[५] |
इतिहास
सम्पादन
संस्कृतका विकिपिडिया प्रकल्प
सम्पादन- संस्कृत विकिपीडिया
- संस्कृत (संस्कृत विकोश:)
- संस्कृत विकिस्रोतम् ( Sanskrit Wikisource )
- संस्कृत विकि पुस्तकानि ( Sanskrit Wiki Books )
सन्दर्भ
सम्पादन- ↑ Uta Reinöhl (2016). Grammaticalization and the Rise of Configurationality in Indo-Aryan. Oxford University Press. pp. xiv, 1–16. ISBN 978-0-19-873666-0.
- ↑ "Comparative speaker's strength of scheduled languages − 1971, 1981, 1991 and 2001". Census of India, 2001. Office of the Registrar and Census Commissioner, India. Archived from the original on 11 April 2009. Retrieved 31 December 2009.
- ↑ "Archive copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2017-09-18. Retrieved 2018-04-01.CS1 maint: archived copy as title (link)
- ↑ "http://aboutworldlanguages.com/sanskrit"
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "संस्कृत". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
वाह्य सूत्र
सम्पादन- राष्ट्रिय संस्कृत संस्थान
- भारतीय विश्वविद्यालहरूमा संस्कृतमा आधारित शोध प्रबन्धहरूको निर्देशिका (राष्ट्रिय संस्कृत संस्थान)
- संस्कृत गूगल समूह
संस्कृत संसाधन
सम्पादन- Links to Sanskrit resources
- Sankrit Web
- Sanskrit Fonts: South Asian Language and Resource Center - Sanskrit
- Discover Sanskrit Archived 2006-05-07 at the Wayback Machine.
- Sanskrit Documents
- Sanskrit Texts and Stotras
- Omkarananda Ashram's Sanskrit Page
संस्कृत सामग्री
सम्पादन- Sanskrit Documents
- संस्कृतका अनेकानेक ग्रन्थ, देवनागरी मा Archived 2003-12-09 at the Wayback Machine.
- Virtual e-Text Archive of Indic Texts ( Indology page )
- वैदिक साहित्य : महर्षि वैदिक विश्वविद्यालय Archived 2008-09-29 at the Wayback Machine. - पी डी एफ प्रारूप, देवनागरी
- गौडीय ग्रन्थ-मन्दिरमा सहस्रहरू संस्कृत ग्रन्थ, बलराम इनकोडिंग मा Archived 2010-11-27 at the Wayback Machine.
- GRETILमा सहस्रहरू संस्कृत ग्रन्थ, अनेक स्रोतहरूबाटसे, अनेक इनकोडिंगमा
- संगणीकृतम बौद्ध संस्कृत त्रिपिटकम् Archived 2008-02-23 at the Wayback Machine. (Digital Sanskrit Buddhistt Canon)
- TITUS Indica - Indic Texts
- Internet Sacred Text Archive - यहाँ धेरै हिन्दू ग्रन्थ अङ्ग्रेजीमा अर्थका साथ उपलब्ध छन्। कहीं-कहीं मूल संस्कृत पाठ पनि उपलब्ध छ।
- क्ले संस्कृत पुस्तकालय संस्कृत साहित्यका प्रकाशक छं; यहाँमा पनि धेरै सारी सामग्री डाउनलोडका लागि उपलब्ध छ।
- मुक्तबोध डिजिटल पुस्तकालय
- भारत विद्या Archived 2009-06-15 at the Wayback Machine.
- संस्कृत इ-पुस्तकहरू
- मुक्तबोध इंडोलोजिकल रिसर्च इंस्टिट्यूट Archived 2011-07-25 at the Wayback Machine. (तंत्र एवं आगम साहित्यमा विशेष सामग्री)
- Asian Classic Input Project Archived 2010-07-10 at the Wayback Machine.
- Sanskit Library[permanent dead link]
- Digital Corpus of Sanskrit Archived 2011-10-26 at the Wayback Machine. (a searchable collection of lemmatized Sanskrit texts)
शब्दकोश
सम्पादन- संस्कृत-नेपाली कोश (राज संस्करण) (गूगल पुस्तक ; रचनाकार - वामन शिवराम आप्टे)
- Monier Williams Dictionary (२००६ revision) - यसमा संस्कृत शब्दहरूका अङ्ग्रेजी अर्थ दिइएकाछन्।। शब्द इन्पुट Harvard-Kyoto , SLP१ वा ITRANSमा देने सुविधा छ।
- आप्टे अङ्ग्रेजी --> संस्कृत शब्दकोश - यसमा परिणाम इच्छानुसार देवनागरी, iTrans, रोमन यूनिकोड आदिमा प्राप्त गरे जा सक्दछन्।
- संक्षिप्त संस्कृत-आंग्लभाषा शब्दकोश (Concise Sanskrit-English Dictionary) - संस्कृत शब्द देवनागरीमा लिखे भए छन्। अर्थ अङ्ग्रेजी मा। लगभग १० हजार शब्द। डाउनलोड गरेर आफलाईन उपयोगका लागि उत्तम !
- The Student's English-Sanskrit Dictionary (गूगल पुस्तक ; लेखक - Vaman Shivaram Apte)
- Monier-Williams Dictionary Archived 2008-01-26 at the Wayback Machine., searchable
- Monier-Williams Dictionary, printable
- Monier-Williams: DICT & HTML, downloadable
- Online Hypertext Dictionary
- The Sanskrit Heritage Dictionary
- Sanskrit-->French dictionary (download) Archived 2008-02-27 at the Wayback Machine. (The Sanskrit Heritage Dictionary)
- Sanskrit Dictionary
- Glossary of Sanskrit Terms
- A Brief Sanskrit Glossary Archived 2008-02-05 at the Wayback Machine. with the meanings of common Sanskrit spiritual terms. Recently updated.
संस्कृत विषयक लेख
सम्पादन- संस्कृत विषयक लेख सूची[permanent dead link] - संस्कृतको महत्ता एवं अन्य पहलुहरूमा विविध लेखहरूका लिंक
- संस्कृत - विज्ञान र कंप्यूटरको समर्थ भाषा
- सशक्त भाषा संस्कृत Archived 2011-07-03 at the Wayback Machine.
- The Wonder that is Sanskrit Archived 2009-07-17 at the Wayback Machine.
- Sanskrit: The Mother of All Languages, अत्यन्त ज्ञानवर्धक लेख, तीन भागहरू मा।
- संस्कृतका बारेमा महापुरुषहरूका विचार (अङ्ग्रेजीमा) Archived 2011-08-17 at the Wayback Machine.
- Sanskrit as Indian Networking language (INL)
- Some characteristics of Sanskrit
- History of Sanskrit Archived 2011-10-12 at the Wayback Machine.
- अन्ताराष्ट्रिय भाषा संस्कृत ( लेखक : श्री लक्ष्मीनारायण गुप्त )
संस्कृत साफ्टवेयर एवं उपकरण
सम्पादन- Diacritic Conversion - diCrunch Archived 2009-11-09 at the Wayback Machine. - Balaram / CSX / (X)HK / ITRANS / Shakti Mac / Unicode / Velthuis / X-Sanskrit / Bengali Unicode / Devanagari Unicode / Oriya Unicode आदि इनकोडिंगको परस्पर परिवर्तक
- रोमनलाई यूनिकोड संस्कृतमा लिप्यंतरित गर्ने उपकरण Archived 2009-09-29 at the Wayback Machine.
- बरह - कम्प्यूटरमा संस्कृत लिखने एवं फाण्ट परिवर्तनको औजार
- Computational Linguistics R&D at Special Centre for Sanskrit Studies, J.N.U. - यहाँ अनेक भाषाई उपकरण उपलब्ध छन्।
- PaSSim — Paninian Sanskrit Simulator
- Sanskrit Verse Metre Recognizer
- गणकाष्टाध्यायी - संस्कृत व्याकरणको साफ्टवेयर (पाणिनिका सूत्रहरूमा आधारित)
- Sanskrit Utilities Archived 2011-07-28 at the Wayback Machine. - Online Transliterator Sanskrit Dictionary, Sandhi, Pratyahara-Decoder and Metric Analyzer
- संस्कृतटूल्स - संस्कृत टूलबार
- मेधा ३ - संस्कृत की-बोर्ड (मेधा ३) [medhA ३ - a Sanskrit keyboard for Windows]
संस्कृत जालस्थल/ब्लग
सम्पादन- सुसंस्कृतम् Archived 2011-09-19 at the Wayback Machine.
- संस्कृतम्
- Sanskrit Wisdom
- संस्कृताध्ययनम् - Learning Sanskrit by fresh approach
- संस्कृतम् - संस्कृतका बारेमा गूगल चर्चा समूह
- ललितालालितः