पृथ्वीनारायण शाह
पृथ्वीनारायण शाह(वि.सं.१७७९-१८३१) शाहबंशीय राजा थ्या ।पृथ्वीनारायण शाह गोर्खाका राजा नरभूपाल शाहका छोरा हुन। उनी नेपालका प्रथम शाहवंशीय राजा हुन। नान ना राज्य रजौटामाई बाँडिएया बाईसे रे चौबिसे राज्यहरुलाई एकत्रित गरी एक देशको सृजना गर्ने यिन आधुनिक नेपालका राष्ट्रनिर्माताका रूपमाइ चिनिनान । यिनरो सम्झनामाई पुष २७ गते नेपालमि राष्ट्रिय एकता दिवस मनाउन्या गरिन्थ्यो । यिनको मृत्यु पश्चात यिनका छोरा प्रतापसिंह शाह नेपालका राजा भया।
श्री ५ वडामहाराजाधिराज पृथ्वीनारायण शाह | |
---|---|
गोरखाका राजा | |
![]() श्री ५ बडामहाराजाधिराज पृथ्वीनारायण शाह | |
शासनकाल | २५ सेप्टेम्बर १७६८ - ११ जनवरी १७७५ |
पुर्वाधिकारी | नरभूपाल शाह |
उत्तराधिकारी | प्रतापसिंह शाह |
स्वास्नी | प्रथम इन्द्र कु.सेन र दोस्रो नरेन्द्रलक्ष्मी शाह |
सन्तान | प्रतापसिंह शाह बहादुर शाह |
दरबार | गोरखा दरबार |
पिता | नरभूपाल शाह |
आमा | कौसल्यावती शाह |
जन्म | ११ जनवरी १७२३ [१] गोरखा दरबार |
मृत्यु | ११ जनवरी १७७५ (५२ उमेरमा) नुवाकोट |
धर्म | हिन्दू |
प्रारम्भिक जीवनसम्पादन
पृथ्वी नारायण शाह (श्री ५ बडामहाराजधिराज पृथ्वी नारायण शाहदेव) नेपाल भत्ररको नानो पहाडी राज्य गोरखाका राजा नरभुपाल शाह तथा रानी कौसल्यावतीका चेला थ्याः। उनरो जन्म वि. सं. १७७९ पौष २७ गते बिपैबार भया थ्यो। सुरूबठे उनलाई रामायण, महाभारत रे पछा जाइवर शुक्रनीतिको ज्ञान दिइया थ्यो। धनुवाण, तरबार, घोडसवारी दौड आदिमी लै उन निपूर्ण भया माणिनान्।
दाम्पत्य जीवनसम्पादन
कार्यकालको सुरुआती वर्षसम्पादन
नेपाल एकिकरणको प्रयत्नसम्पादन
तनहुँमाथिको आक्रमणसम्पादन
किर्तिपुरमाथि पहिलो आक्रमणसम्पादन
मकवानपुर विजयसम्पादन
गोरखा माथि आक्रमणसम्पादन
किर्तिपुरमाथि दोश्रो आक्रमणसम्पादन
किर्तिपुरमाथि तेस्रो आक्रमणसम्पादन
सल्यानसंगको सम्बन्धसम्पादन
काठमाडौं उपत्यका माथिको आक्रमणसम्पादन
कान्तिपुरमाथि आक्रमणसम्पादन
ललितपुरको पतनसम्पादन
भक्तपुर विजयसम्पादन
चौबीसे राज्यमाथि आक्रमणसम्पादन
मृत्युसम्पादन
वि.सं. १८३१ (स.न् १७७४) मंसिरका मध्यतिर जाडो छल्लाई नुवाकोट गया पृथ्वीनारायण शाह नुवाकोट दरबारमी बिमारी भया । स्वास्थ्य झिक झिक बिगणा पछा उनका इच्छाअनुसार देवीघाट लगियो । नौ दिनसम्म घाटमी रही पुस २७ गते बिहान सात बजे उनको निधन भयो ।
सन्दर्भअनसम्पादन
- ↑ आचार्य, बाबुराम. श्री ५ बडामहाराजाधिराज पृथ्वीनारायण शाहको संक्षिप्त जीवनी - भाग १ (in नेपाली). p. ४२.