नेपालका सरकारले तोक्या न्युनतम अाधार पुग्याका सहर रे बजारअन लाई नगरपालिका घोषणा गर्न्या गरिरैछ। यि अाधार भन्या जनसंख्या, पूर्वाधार रे अाम्दानीलाई लिइया छ। हाल नेपालमी २६३ नगरपालिका रयाछन। यिनमि ५८ नगरपालिका मि २०७१/०१/२५ गते ७२ नगरपालिका थपिया हुन। २०७१/०८/१६ गते ६१ नगरपालिका रे २०७२/०६/१ गते २६ नगरपालिका थप गरिया हुन। २०७३ फागुनमि थप ४६ नगरपालिका थग गरि जम्मा २४६ नगरपालिका पुग्याहुन। यईपछी स्थानीय तह पुनसंरचना आयोगले ४ महानगरपालिका, १३ उपमहानगरपालिका, २४६ नगरपालिका रे ४८१ गाउपालिका को संरचना तयार गरिरईथ्यो। यईपछि २०७४/जेठ १८ गते बिराटनगर रे बिरगज महानगर घोषित भयाहुन।

वर्गिकरण सम्पादन

नेपाल सरकारले जनसंख्या, स्रोतसाधन रे अरु शहरी सुविधा को उपलब्धता का आधारमि नगरपालिका लाई तीन तहमी वर्गिकरण गरिरइछ।.

महानगरपालिका सम्पादन

महानगरपालिका ले तलका अाधार पूरा गर्नु पडन्छ :

  • न्युनतम जनसंख्या २८०,०००
  • न्युनतम वार्षिक अाम्दानी NPR ४० करोड
  • विद्युत, खानेपानी रे सञ्चार सुविधा।
  • मुख्य सडक रे सहायक मार्ग कालोपत्र गरिया हुनुपड्या
  • विशेष स्वास्थ सेवा जस्तै हस्पिटल रे मेडिकल कलेजको उपलब्धता
  • अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद संचालन गर्न सकिन्या भौतिक पुर्वाधार हुनुपड्या
  • पर्याप्त उच्च शिक्षाको अवसर रे कम्तिमा एक विश्वविद्यालय

Sub-metropolitan city सम्पादन

उपमहानगरपालिका ले पूरा गर्नुपड्डे प्रक्रिया  :

  • न्युनतम जनसंख्या १५०,०००
  • न्युनतम वार्षिक आम्दानी NPR १० करोड
  • विद्युत, खानेपानी रे सञ्चारको व्यावस्था
  • मुख्यमार्ग कालोपत्र गरिया हुनुपड्डे
  • उच्च शिक्षा रे स्वास्थ सेवाको उपलब्धता
  • राष्ट्रिय रे अन्तर्राष्ट्रिय खेलकुद संचालन गर्न सकिन्या पुर्वाधार
  • सार्वजनिक उद्यान, पार्क रे सिटि हल को व्यावस्था

नगरपालिका सम्पादन

नगरपालिका ले पूरा गर्नया प्रक्रिया :

  • न्युनतम जनसंख्या २०,००० (१०,००० हिमाली जिल्लाका लागि)
  • न्युनतम वार्षिक आम्दानी NPR ४० लाख
  • अर्धसहरी क्षेत्र विद्युत, खानेपानी, सञ्चार जस्ता पुर्वाधारको व्यावस्था हुनुपड्या।

शहरहरनको सूची सम्पादन

(महानगरपालिका) सम्पादन

श्रेणी क्रम नाउ जिल्ला जनसंख्या (२०६३) क्षत्रफल वेबसाइट
काठमाण्डौं काठमाडौं ९७५,४५३ ४९.४५ [१]
पोखरा कास्की ४१४,१४१ ४६४.२८ [२]
ललितपुर ललितपुर २८४,९२२ ३६.१२ [३] Archived 2017-09-02 at the Wayback Machine.
भरतपुर चितवन २८०,५०२ ४३२.९५ [४]
विराटनगर मोरङ २१४,६६३ ७७ [५] Archived 2017-01-25 at the Wayback Machine.
विरगंज पर्सा २०४,८१६ ७५.२४ [६]

(उप-महानगरपालिका) सम्पादन

श्रेणी क्रम नाउ जिल्ला जनसंख्या (२०६९) क्षेत्रफल वेबसाइट
जनकपुर धनुषा १७३,९२४ ८५.९९ [७]
घोराही दाङ १५६,१६४ ५२२.२१ [८]
हेटौंडा मकवानपुर १५२,८७५ २६१.५९ [९]
धनगढी कैलाली १४७,७४१ २६१.७५ [१०]
तुल्सिपुर दाङ १४१,५२८ ३८४.६३ [११]
इटहरी सुनसरी १४०,५१७ ९३.७८ [१२]
नेपालगन्ज बाँके १३८,९५१ ८५.९४ [१३]
बुटवल रुपन्देही १३८,७४१ १०१.६१ [१४]
धरान सुनसरी १३७,७०५ १९२.३२ [१५]
१० कलैया बारा १२३,६५९ १०८.९४ [१६]
११ जीतपुर सिमरा बारा ११४,१८५ ३०९.६७ [१७]

(नगरपालिका) सम्पादन

१००,०००+ सम्पादन

श्रेणीक्रम क्रम नाउ जिल्ला जनसंख्या (२०६९) क्षेत्रफल वेबसाइट
१८ मेची नगर झापा १११,७९७ १९२.८५ [१८]
१९ बुढानिलकण्ठ काठमाडौं १०७,९१८ ३४.८ [१९]
२० गोकर्णेश्वर काठमाडौं १०७,३५१ ५८.५ [२०]
२१ भीमदत्त कञ्चनपुर १०४,५९९ १७१.८ [२१] Archived 2017-09-02 at the Wayback Machine.
२२ बीरेन्द्रनगर सुर्खेत १००,४५८ २४५.०६ [२२]
२३ तिलोत्तमा रुपन्देही १००,१४९ १२६.१९ [२३]

७५,०००+ सम्पादन

श्रेणी क्रम क्रम नाउ जिल्ला जनसंख्या (२०६९) क्षेत्रफल वेबसाइट
२४ टोखा काठमाडौं ९९,०३२ १७.११ [२४]
२५ लहान सिराहा ९१,७६६ १६७.१७ [२५]
२६ त्रियुगा उदयपुर ८७,५५७ ५४७.४३ [२६]
२७ चन्द्रागिरी काठमाडौं ८५,१९८ ४३.९२ [२७]
२८ मध्यपुर थिमी भक्तपुर ८३,०३६ ११.४७ [२८]
२९ सिरहा सिराहा ८२,५३१ ९४.२ [२९]
३० विर्तामोड झापा ८१,८७८ ७८.२४ [३०]
३१ भक्तपुर भक्तपुर ८१,७२८ ६.८९ [३१]
३२ तारकेश्वर काठमाडौं ८१,४४३ ५४.९५ [३२]
३३ १० सुन्दरहरैंचा मोरङ ८०,५१८ ११०.१६ [३३]
३४ ११ सूर्यविनायक भक्तपुर ७८,४९० ४२.४५ [३४]
३५ १२ गोदावरी ललितपुर ७८,३०१ ९६.११
३६ १३ गोदावरी कैलाली ७८,०१८ ३०५.६३ [३५] Archived 2017-09-03 at the Wayback Machine.
३७ १४ बराह सुनसरी ७७,४०८ २२३.०९
३८ १५ टिकापुर कैलाली ७६,९८४ ११८.३३ [३६]
३९ १६ कपिलवस्तु कपिलवस्तु ७६,३९४ १३६.९१ [३७]
४० १७ घोडाघोडी कैलाली ७५,५८६ ३५४.४५ [३८] Archived 2017-09-03 at the Wayback Machine.
४१ १८ लम्की चुहा कैलाली ७५,४२५ २२५ [३९] Archived 2018-04-02 at the Wayback Machine.
४२ १९ बाणगंगा कपिलवस्तु ७५,२४२ २३३.६८ [४०] Archived 2017-09-03 at the Wayback Machine.
४३ २२ दमक झापा ७५,१०२ ७०.८६ [४१]

५०,०००+ सम्पादन

श्रेणी क्म क्रम नाम जिल्ला जनसंख्या (२०६९) क्षेत्रफल वेबसाइट
४४ लुम्बिनी सांस्कृतिक रुपन्देही 72,497 112.21
४५ चन्द्रपुर रौतहट 72,059 249.96 [४२]
४६ कोहलपुर बाँके 70,647 184.26 [४३]
४७ व्यास तनहुँ 70,335 248 [४४]
४८ रत्ननगर चितवन 69,848 68.68 [४५] Archived 2018-05-23 at the Wayback Machine.
४९ बरहथवा सर्लाही 69,822 107.05 [४६]
५० गौर रौतहट 68,476 51.3 [४७]
५१ बारबर्दिया बर्दिया 68,012 226.09
५२ राजविराज सप्तरी 67,262 52 [४८]
५३ १० शिवराज कपिलवस्तु 66,781 284.07 [४९]
५४ ११ गुलरिया बर्दिया 66,679 118.21 [५०]
५५ १२ गौशाला महोत्तरी 66,673 144.73 [५१]
५६ १३ बेलवारी मोरङ 132.79 [५२]
५७ १४ किर्तिपुर काठमाडौं 65,602 14.76 [५३]
५८ १५ भद्रपुर झापा 65,543 96.35 [५४] Archived 2017-09-03 at the Wayback Machine.
५९ १६ नागार्जुन काठमाडौं 65,420 29.85 [५५]
६० १७ दुधौली सिन्धुली 65,302 390.39 [५६] Archived 2017-09-04 at the Wayback Machine.
६१ १८ कमलामाई सिन्धुली 65,064 482.57 [५७]
६२ १९ बोदेबरसाइन सप्तरी 65,048 91.97
६३ २० बुद्धभूमी कपिलवस्तु 64,949 366.67
६४ २१ शिवसताक्षि झापा 64,596 145.87 [५८]
६५ २२ बर्दिबास महोत्तरी 63,912 315.57 [५९]
६६ २३ ईनरुवा सुनसरी 63,593 77.92 [६०]
६७ २४ सिद्धार्थनगर रुपन्देही 63,483 36.03 [६१]
६८ २५ पथरी शनिश्चरे मोरङ 62,440 79.81 [६२]
६९ २६ कावासोती नवलपरासी 62,421 108.34 [६३] Archived 2017-09-04 at the Wayback Machine.
७० २७ कृष्णनगर कपिलवस्तु 62,370 96.66 [६४]
७१ २८ महालक्ष्मी ललितपुर 62,172 26.51 [६५]
७२ २९ कागेश्वरी मनोहरा काठमाडौं 60,237 27.38 [६६]
७३ ३० अर्जुनधारा झापा 60,204 109.86 [६७]
७४ ३१ ईश्वरपूर सर्लाही 59,986 163.83 [६८]
७५ ३२ राजापुर बर्दिया 59,553 127.08 [६९] Archived 2017-09-04 at the Wayback Machine.
७६ ३३ रामग्राम नवलपरासी 59,455 128.32 [७०]
७७ ३४ लालबन्दी सर्लाही 59,395 238.5 [७१] Archived 2017-09-25 at the Wayback Machine.
७८ ३५ गैडाकोट नवलपरासी 58,836 159.93 [७२]
७९ ३६ जलेश्वर महोत्तरी 58,549 44.26 [७३]
८० ३७ निलकण्ठ धादिङ 58,515 197.7 [७४]
८१ ३८ बागलुङ बागलुङ 57,823 98.01 [७५]
८२ ३९ राप्ती चितवन 57,107 212.31 [७६]
८३ ४० सूर्योदय ईलाम 56,691 252.52 [७७]
८४ ४१ कृष्णपुर कञ्चनपुर 56,643 252.75 [७८]
८५ ४२ दुहवी सुनसरी 56,269 73.67 [७९]
८६ ४३ कटारी उदयपुर 56,146 424.89 [८०]
८७ ४४ खैरहनी चितवन 56,094 85.55 [८१]
८८ ४५ बासगढी बर्दिया 55,875 206.08 [८२] Archived 2017-09-04 at the Wayback Machine.
८९ ४६ सैनामैना रुपन्देही 55,822 162.18 [८३]
९० ४७ बनेपा काभ्रेपलान्चोक 55,628 55 [८४]
९१ ४८ चाँगुनारायण भक्तपुर 55,430 62.98 [८५]
९२ ४९ सुनवल नवलपरासी 55,424 139.1 [८६]
९३ ५० बर्दघाट नवलपरासी 55,382 162.05 [८७]
९४ ५१ रतुवामाई मोरङ 55,380 142.15
९५ ५२ पोखरिया पर्सा 55,338 56.81 [८८]
९६ ५३ गौरीगंगा कैलाली 55,314 244.44
९७ ५४ महाराजगंज कपिलवस्तु 54,800 112.21
९८ ५५ उर्लावारी मोरङ 54,696 74.62 [८९] Archived 2018-04-11 at the Wayback Machine.
९९ ५६ महागढीमाई बारा 54,474 55.32 [९०]
१०० ५७ विदुर नुवाकोट 54,351 130.01 [९१] Archived 2017-09-04 at the Wayback Machine.
१०१ ५८ मध्यविन्दु नवलपरासी 54,140 233.35 [९२]
१०२ ५९ पुनर्वास कञ्चनपुर 53,633 103.71 [९३]
१०३ ६० बेलौरी कञ्चनपुर 53,544 123.37 [९४]
१०४ ६१ देवदह रुपन्देही 53,523 136.95 [९५]
१०५ ६२ गौरादह झापा 53,033 149.86 [९६]
१०६ ६३ रंगेली मोरङ 52,013 111.78 [९७]
१०७ ६४ भजनी कैलाली 51,845 176.25 [९८] Archived 2017-09-04 at the Wayback Machine.
१०८ ६५ रामधुनी सुनसरी 51,752 91.69 [९९]
१०९ ६६ हरिपुर्वा सर्लाही 51,355 46.95
११० ६७ वालिङ स्याङ्जा 51,143 128.4 [१००]
१११ ६८ गोलबजार सिराहा 51,137 111.94 [१०१]
११२ ६९ सुनवर्षी मोरङ 50,758 106.4
११३ ७० गरुडा रौतहट 50,451 44.46 [१०२]
११४ ७१ तानसेन पाल्पा 50,405 109.8 [१०३]
११५ ७२ मिर्चैया सिराहा 50,079 91.97 [१०४]

सन्दर्भ सामाग्रीअन सम्पादन