दिवाली या दीपावली रोशनीको हिन्दू त्यार हो जो हर साल उत्तरी गोलार्धमी शरद (दक्षिणी गोलार्धमी वसन्त) ऋतुमी मनाइन्छ ।[३][४] यै दिन फिजी, गुयाना, भारत,[५] मलेशिया, मरिशस, म्यानमार, नेपाल, सिङ्गापुर, श्रीलंका, सूरीनाम, त्रिनिदाद रे टोबेगो रे अच्याल पाकिस्तानाः सिन्ध प्रान्तमी आधिकारिक छुट्टी हुन्छे। हिन्दू धर्मोः सबैहै लोकप्रिय उत्सव मध्ये यक, येइ ले आध्यात्मिक रूपमी अँनारामी प्रकाशोः सङ्केत अरन्छ; यो बुराईमाथि निको, अज्ञानतामी ज्ञान रे निराशामाथि आशाः प्रतीक हो।[६][७] येइका उत्सवमी घर-घर, दार रे झ्याल, मन्दिरअन रे और भवनअनका आसपासका समुदाय रे देशअनमी लाखौं रोशनी शामिल हुनान।[८] त्यारकि तैयारी रे अनुष्ठान सामान्यतया पाँच दिनैः अवधिमी फैलिया हुन्छ, पुइ लै दिवालीका मुख्य त्यारकि रात विक्रम सम्वत् क्यालेन्डरमी हिन्दू चन्द्र-सौर मैना कार्तिककि अँनारि रात पड़न्छे। ग्रेगोरियन क्यालेन्डरमी, दिवालीकि रात मध्य अक्टोबर रे मध्य नोबेम्बराः बीचमी पड़न्छ।

दिवाली/दीपावली
दिवाली/दीपावली
रंगोली सजावट, रंगीन पाउडर या बालुवा प्रयोग अरिबर बनाइयाऽ दिवालीका समयमी लोकप्रिय हुन्छ
यो लै भणिन्छदीपावली
समुदायहिन्दू, सिख, जैन रे नेवार बौद्ध[१]
चिन्हअनको स्रोतसांस्कृतिक, मौसमी, धार्मिक
अनुष्ठानदीया रे प्रकाश, घर सजावट, खरीदारी, आतिशबाजी, पूजा (प्रार्थना), उपहार, धार्मिक अनुष्ठान का प्रदर्शन, दावत रे मिठाई
सुरूधनतेरस, दिवाली है दुई दिन पैली
सकिन्याभाइ दूज, दिवालीका दुई दिन पाछा
मितिहिन्दू क्यालेन्डर अनुसार भिन्न
२०२४माdate missing (please add)
समबन्धकाली पूजा, गलुनगन, दिवाली (जैन धर्म), बन्दी चोर दिवस, तिहार, स्वाति

दिवालीका रात है पैली, मान्सु आफुना घरअन रे कार्यलयअन साप रे पुनर्स्थापित अद्दान।[९] दिवालीकि रात मान्सुअन नौला कपडा या आफुना सबैहै निका पोशाकमी सजीनान, घरका भितर रे बाइर दीया (दीपक रे मोमबत्ती) प्रकाशित अद्दान, मौजौ पूजा (प्रार्थना)मी सामान्यतया लक्ष्मी - प्रजनन रे समृद्धिकि देवीकि पुजाकि लेखा शामिल हुनान। पूजा पाछा आतिशबाजीको पालन अरिन्छ[१०] तैपाछा मिठाई सहित यक पारिवारिक दावत रे परिवारका सदस्यअनका सङ्ङै घनिष्ठ मित्रअन बीच उपहारअनकी आदानप्रदान हुन्छे। दीपावलीको समयले यक प्रमुख खरीदारी अवधिका रूपमी लै चिह्नित अरन्छ।[११]

शब्द उत्पत्ति

दिवाली समारोह
नर्क चतुर्दशी रातमी आन्तरिक दिव्य सजावट
नेपालमी तिहार
अमृतसरमी दिवाली रे बन्दी चोर दिवस समारोह
एक शहरमी दिवालीकी रात आतिशबाजी (चेन्नई)
दिवाली (मिठाई)
दिवाली दीपक
दिवाली उत्सवमी स्थल, आवाज, कला रे स्वादकी उत्सव समावेश छ । उत्सव विभिन्न क्षेत्र बीच फरक हुनान ।

दिवाली शब्दकी उत्पत्ति संस्कृतका दुई शब्दअन 'दीप' अर्थात 'दिया' व 'आवली' अर्थात 'लाइन' या 'श्रृंखला' का मिश्रण बठेइ भया हो। येइका उत्सवमी घरअन द्वारअन, घरअन व मन्दिरअन मी लाखौं प्रकाशअन प्रज्वलित अरिनान। दिवाली जैलाइ दीपावली लै भणिन्छ येइलाई और भाषाअनमी अलग-अलग नामअनबठेइ पुकारिन्छ जस्याँ कि : आसामी: দীপাৱলী, बङ्गाली: দীপাবলি/দীপালি, गुजराती: દિવાળી, हिन्दी: दिवाली, कन्नड: ದೀಪಾವಳಿ, कोन्कनी: दिवाळी, मलयालम: ദീപാവലി, मराठी: दिवाळी, ओरिया: ଦିପାବଳୀ, पञ्जाबी: ਦੀਵਾਲੀ, सिन्धी: दियारी, तमिल: தீபாவளி, Telugu: దీపావళి, नेपाली: स्वन्ति या नेपाली: तिहार

सन्दर्भ सामग्रीअन

  1. Charles M Townsend, The Oxford Handbook of Sikh Studies, Oxford University Press, ISBN 978-0199699308, page 440
  2. २.० २.१ "Holiday calendar". National Portal of India. Retrieved 27 October 2016.
  3. The New Oxford Dictionary of English (1998) ISBN 0-19-861263-X – p.540 "Diwali /dɪwɑːli/ (also Divali) noun a Hindu festival with lights...".
  4. Diwali Encyclopædia Britannica (2009)
  5. "Indian Government Holiday Calendar". National Portal of India. Retrieved 16 November 2016.
  6. Vasudha Narayanan; Deborah Heiligman (2008). Celebrate Diwali. National Geographic Society. p. 31. ISBN 978-1-4263-0291-6., Quote: "All the stories associated with Deepavali, however, speak of the joy connected with the victory of light over darkness, knowledge over ignorance, and good over evil".
  7. Jean Mead, How and why Do Hindus Celebrate Divali?, ISBN 978-0-237-534-127
  8. Frank Salamone (2004), Encyclopedia of Religious Rites, Rituals and Festivals, ISBN 978-0415880916, Routledge, pp 112–113, 174, 252
  9. Pramodkumar (March 2008). Meri Khoj Ek Bharat Ki. ISBN 978-1-4357-1240-9. Retrieved 26 October 2011. It is extremely important to keep the house spotlessly clean and pure on Diwali. Goddess Lakshmi likes cleanliness, and she will visit the cleanest house first. Lamps are lit in the evening to welcome the goddess. They are believed to light up her path.
  10. Solski, Ruth (2008). Big Book of Canadian Celebrations. S&S Learning Materials. ISBN 978-1-55035-849-0. Retrieved 26 October 2011. Fireworks and firecrackers are set off to chase away evil spirits, so it is a very noisy holiday too.
  11. India Journal: ‘Tis the Season to be Shopping Devita Saraf, The Wall Street Journal (August 2010)

भाइरा लिङ्कअन