त्रिलोचन पोखरेल (मृत्यु सन् १९६९) सिक्किमका प्रथम भारतीय स्वतन्त्रता कार्यकर्ता थिए।[१] सिक्किम रे उत्तर बंगालमी पोखरेललाई 'बन्दे पोखरेल' वा 'गान्धी पोखरेल' भनिन्छ।[२]

त्रिलोचन पोखरेल
त्रिलोचन पोखरेल
जन्मतारेथाङ, ताक्चाङ, सिक्किम राज्य
मृत्यु२७ जनवरी १९६९
पूर्णिया जिल्ला, बिहार, भारत
राष्ट्रियताभारतीय
चिनारीको कारणउत्तर बंगाल र सिक्किममा भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनको सक्रियताको प्रमुख व्यक्तित्व
उपाधिबन्दे पोखरेल/गान्धी पोखरेल

प्रारम्भिक जीवन सम्पादन

पोखरेलको जन्म पूर्वी सिक्किमको तारेथाङ ताक्चाङमी भएको थियो। त्रिलोचन पोखरेल महात्मा गान्धीको आन्दोलनबाटी धेरै प्रभावित थिए, जुन शान्ति रे अहिंसाको आधारभूत सिद्धान्तमी आधारित थियो।[३] असहयोग आन्दोलन, सविनय अवज्ञा आन्दोलन रे भारत छोडो आन्दोलन जस्ता गान्धीका आन्दोलनहरूमी उनी सक्रिय रूपमी संलग्न थिए। पोखरेलको महात्मा गान्धीले नेतृत्व गरेको सरल जीवनको शिक्षामी अथाह विश्वास थियो। पोखरेल सिक्किमका किसानहरूमाझ स्वदेशीको अवधारणाको प्रचारप्रसारका लागि परिचित छन्। स्वर्गीय पोखरेल ब्रिटिश प्रभुत्व विरुद्ध लड्ने पहिलो सिक्किमी स्वतन्त्रता सेनानी थिए। वास्तवमी सिक्किम अंग्रेजहरूको संरक्षित राज्य थियो। सन् १८६१ मी, तुम्लोङको सन्धिको हस्ताक्षरले सिक्किमलाई प्रभावकारी रूपमी ब्रिटिश भारतको वास्तविक संरक्षणमी परिणत गर्‍यो। यसले सिक्किमको सार्वभौमसत्तामी ठूलो प्रभाव पारेको थियो। जोन क्लाउड ह्वाइट, एक राजनीतिक अधिकारीको नियुक्तिले सिक्किममी नयाँ जग्गाहरू स्थापना गर्यो। सिक्किममी अंग्रेजहरूको प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष प्रभावले त्रिलोचन पोखरेललाई भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनको मूलधारमी सामेल गराए।

सम्मान सम्पादन

  • २०१८ - सिक्किम सरकार द्वारा लोकतान्त्रिक आन्दोलनका लागि एलडी काजी पुरस्कार (मरणोपरान्त)

सन्दर्भ सम्पादन

  1. "Trilochan Pokhrel: Sikkim’s Forgotten Gandhian Freedom Fighter", Voice of Sikkim, 7 April 2013. छाड्डिबार पुग्या मिति:2013-04-08.
  2. "Trilochan Pokhrel: Sikkim’s Forgotten Gandhian Freedom Fighter", iSikkim, 6 December 2012. छाड्डिबार पुग्या मिति:2013-04-08.
  3. "Trilochan Pokhrel-The Forgotten Gandhian of Sikkim". Rajen Upadhyay. 2012-03-03. Retrieved 2013-03-30.