खरमुजुर
| खरमुजुर | |
|---|---|
| |
| भाले (कलियाको) रे पोथी | |
| वैज्ञानिक वर्गीकरण | |
| जगत: | जन्तु जगत
|
| जाति: | |
| Class: | |
| गण: | |
| मौ: | |
| वंश: | Houbaropsis Sharpe, 1893
|
| प्रजाति: | H. bengalensis
|
| Binomial name | |
| Houbaropsis bengalensis (Gmelin, 1789)
| |
| पर्यायअन | |
|
Eupodotis bengalensis (Gmelin, 1789) | |
_2470563799.jpg)
खरमुजुर अथवा खरमयुर नेपाल लगायत भारतीय उपमहाद्वीप माइ पायीन्या यक प्रकार का चड़ा कि प्रजाति हो। अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ ले यै प्रजाति लाइ रातो सूची माइ सूचीकृत अरिराइछ।[२]
विवरण
सम्पादनखरमुजुर रे नानो खरमुजुर उसाइ धेकीन्या भिन्न प्रजातिअन हुन्। खरमुजुर नाना खरमुजुर है ठूलो रे गठिलो हुन्छ जै को चौड़ो मुण्डो रे मोटि घाँटि हुन्छे। खरमुजुर कालो सेतो छिर्विर्या रङ्ङ को रे घाँस का रङ्ङ सित मिल्लोजुल्लो हुन्छ।[३] भाले को मुण्डो, घाँटि रे मल्लो भाग कालो रे उड्या का बेला मी पख्यार का टुपा मी हल्का काला बाहेक सङतोइ सेतो धेकीन्छ। पोथी रे अल्पवयस्कअन मैला खैरा बठेइ बलौट्या कैला सम्म हुनान।[४] मैलो सेतो पङ्खढकनि मी गाढ़ा रे मसिना धर्सा हुनान। येइ को नाप ६६ से.मि. हुन्छ। घाँस्या मैदान मी पायीन्या लामा खुट्टा, मजबुत शारीरिक बनावट, लामि घाँटी रे मुण्डा मी कल्की जसो धेकीन्या खरमयुरका पोथी रे छौंना खैरा हुनान। [५] प्रजनन का बेला बयस्क भाले प्रायः कालो धेकीन्छ, जै का पख्यार भँण्या सेता हुनान।
वितरण तथा वासस्थान
सम्पादनखरमुजुर नेपाल लगायत भारत, कम्बोडिया रे भियतनाम माइ पाइनान। यो प्रजाति ३०५ मि. है निच्चा भूभाग मी केइ संरक्षित क्षेत्र मी मात्तरी पाइनान। सिरु या खर को जिङ्ङ माइ बस्स मनपड़ौन्या खरमयूर नेपाल मी तराई का सिमसार क्षेत्र माइ पाइन्छ। कोसीटप्पु वन्यजन्तु आरक्ष खरमुजुर खिलाइ विश्वइ का महत्त्वपूर्ण ठउर का रूप मी चिनियाः छ। खरमयूर बच्चा उद्युन्या बेला नेपाली भू-भाग मी धेकिया लै तै पछा औन्या हिउँन रे वर्षा मी नेपाल बठेइ प्रायः हराउनान। यो चड़ो नेपाल खिलाइ आगन्तुक चड़ा माइ गणीन्छ।
खतरा तथा संरक्षण अवस्था
सम्पादनयो प्रजाति संरक्षणका हिसाब ले विश्व मी अति सङ्कटापन्न अवस्थामी रयाः छ। नेपाल सरकार ले यै लाइ संरक्षित चड़ा का सूची माइ राख्याः छ।
सन्दर्भ सामग्रीअन
सम्पादन- ↑ BirdLife International (2012). "Houbaropsis bengalensis". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.1. International Union for Conservation of Nature. Retrieved 16 July 2012.CS1 maint: uses authors parameter (link) CS1 maint: ref=harv (link)
- ↑ BirdLife International (2017). "Houbaropsis bengalensis". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN: e.T22692015A117249651. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T22692015A117249651.en.
- ↑ Ali, S. (1993). The Book of Indian Birds. Bombay: Bombay Natural History Society. ISBN 978-0-19-566523-9.
- ↑ Grimmett, R; Inskipp, C. and T. (1998): Birds of the Indian Subcontinent. Christopher Helm, London.
- ↑ प्रकृति इतिहास
बाइल्ला सूत्रअन
सम्पादन| विकिमिडिया कमन्समैं खरमुजुर समन्धित मिडिया सामग्रीअन रह्याऽ छन् । |