अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घको रातो सूची

सन् १९६४ माइ स्थापना भयाः, सङ्कटग्रस्त प्रजातिअन कि अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ कि राति सूची, जैविक प्रजातिअन का विश्वव्यापी संरक्षण स्थिति का सम्बन्ध माइ विश्व कि सब ह‌ै ठुलि सूची हो। येइ ले हजारौँ प्रजाति रे उप-प्रजातिअन को लोप हुन्या खतरा को मूल्याङ्कन गद्दाइ विभिन्न मापदण्ड को प्रयोग अरन्छ। यिन मापदण्डअन सप्पै प्रजाति रे संसार का सप्पै क्षेत्रअन खिलाइ सान्दर्भिक छन। येइ का तगड़ा वैज्ञानिक आधार सङ्ङै, अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ कि राति सूची जैविक विविधता कि स्थिति खिलाइ सब है अधिक प्राधिकृत सहयोगी का रूप मी मान्यताप्राप्त छ। राजनीतिक व्यवस्थापन एकाइ भितरी का प्रजातिअन को लोप जोखिम को अड्कल अरिबरे देश रे संस्थाअन बठेइ क्षेत्रीय रातो सूची को शृङ्खला प्रकाशित अरीन्छ।

अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ कि सङ्कटग्रस्त प्रजातिअन कि राति सूची
मुख्यालय संयुक्त अधिराज्य
सेवा क्षेत्र
विश्वव्यापी
आधिकारिक भाषा
अङरेजी
मूल सङ्गठन
अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ
मान्यतास्पिसिज सर्भाइभल कमिसन, बर्डलाइभ इन्टरनेसनल, संरक्षण अन्तर्राष्ट्रिय, नेचर सर्भ, बोटानिक गार्डेन्स कन्जरभेसन इन्टरनेसनल, रोयल बोटानिक गार्डेन्स, सिड्नी, टेक्सस ए एण्ड एम युनिभर्सिटी, रोमको स्यापिएञ्जा विश्वविद्यालय, जुलोजिकल सोसाइटी अफ लण्डन, वाइल्ड स्क्रिन
वेबसाइटwww.iucnredlist.org

अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ का राता सूची ले हजारौँ लोपोन्मुख प्रजाति र उप-प्रजातिहरूको मूल्याङ्कन गद्द सटीक मापदण्डअनको तयार अद्दछ। यी मापदण्डअन सप्पै प्रजाति रे संसारका सप्पै क्षेत्रअन सित सान्दर्भिक छन्। यसको उदेश्य सार्वजनिक जनसमुदाय रे निति निर्माताअनको संरक्षणको मुद्दा तीब्रताका साथ व्यक्त गर्नुका साथ साथै अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई प्रजातिअनको लोप हुन बठेइ बचाउनु लै हो। अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ (१९९६) का अनुसार, रातो सूचीको औपचारिक लक्ष्य निम्नलिखित छन्, (१) प्रजाति रे उप-प्रजातिहरूको विश्वव्यापी स्तर माइ स्थितिको वैज्ञानिक आधारभूत जानकारी प्रदान गर्नु, (२) सङ्कटग्रस्त विविधताको परिमाण रे महत्वमा ध्यान आकर्षित गर्न, (३) राष्ट्रिय रे अन्तर्राष्ट्रिय निति र निर्णय बनाउनु माइ प्रभाव पार्नु रे (४) जैविक विविधता संरक्षण खिलाइ कार्वाहीको मार्गदर्शन खिलाइ जानकारी प्रदान गर्नु हो।[१]

इतिहास सम्पादन

 
विभिन्न समूहअन माइ प्रजातिअनको प्रतिशत      चिन्ताजनक प्रजाति,      लोपोन्मुख, वा       २००७ अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घद्वारा सूचीत असुरक्षित प्रजाति

सन् १९६४ असुरक्षित वनस्पति कि राति सूची सम्पादन

सन् १९६४ का अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ का राता सूची ले पुराना पूर्व-मापदण्ड रातो सूची मूल्याङ्कन प्रणालीको प्रयोग गर्‍याः थ्यो।

श्रेणीअन सम्पादन

संरक्षण स्थिति
 
लोप भया
असुरक्षित
कम जोखिम

अन्य श्रेणीअन

सम्बन्धित शीर्षकअन

 
 

अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ कि राति सूची ले प्रजातिअन लाइ नौ समूह माइ वर्गीकृत अरिराइछ।[२] जो मापदण्ड मार्फत निर्दिष्ट छन् जस्तै गिरावटको दर, जनसङ्ख्याको आकार, भौगोलिक वितरणको क्षेत्र, रे जनसङ्ख्या रे वितरण खण्डको डिग्री माइ पर्दछन्।

  • लोप – हरायाः रे आब कभै नधेकीन्या प्रजातिअन।
  • वन बठेइ लोप भयाः – केवल कैद माइ बाँच्न सक्द्या, मूल वासस्थान बठेइ बाइर, सङताइ सर्वेक्षण पछा अनुमानित।
  • गम्भीर रूप माइ लोपप्राय – यक विशेष रे अत्यन्तै लोपप्राय अवस्था माइ
  • लोपोन्मुख – वन माइ लोपको उच्च जोखिम माइ
  • असुरक्षित – रातो सूची का ५ मापदण्ड मध्ये यक माइ भेटिया माइ रे अप्राकृतिक (मानव-कारणले) लोप हुन्या उच्च खतरा माइ।
  • सङ्कटापन्न – निकट भविष्य माइ लोप का उच्च खतरा माइ।
  • कम चासो का – निकट भविष्य माइ लोप नहुन्या।
  • तथ्याङ्क कि कमि
  • निर्धारण नगरियाः

(अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ कि सूची माइ), "असुरक्षित"

संस्करण सम्पादन

 
प्रजाति को सङ्ख्या, अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ कि राति सूची

सन् १९९१ बठेइ ऐल सम्म विभिन्न संस्करणअन सार्वजनिक भयाः छन्, जै माइ निम्नलिखित पड्डान[३][४]

  • १.०वाँ संस्करण (१९९१)
  • २.०वाँ संस्करण (१९९२)
  • २.१वाँ संस्करण (१९९३)
  • २.२वाँ संस्करण (१९९४)
  • २.३वाँ संस्करण (१९९४)
  • ३.०वाँ संस्करण (१९९९)
  • ३.१वाँ संस्करण (२००१)
  • ४वाँ संस्करण (२०१५)

वनस्पतिको लागि, सन् १९९७ को सूची सब है महत्त्वपूर्ण स्रोत हो[५]

सन्दर्भअन सम्पादन

  1. स्रोत (संयुक्त बैठक जनावर रे बिरुवा समिति), (संयुक्त राज्य अमेरिका), ७–९ डिसेम्बर २०००, अभिगमन मिति नोभेम्बर १४, २०१२
  2. अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घको रातो सूची श्रेणी रे मापदण्डको उपयोग खिलाइ दिशानिर्देश (PDF), १३वाँ संस्करण, अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ, मार्च २०१७, retrieved २०१८-०१-०४ Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  3. "सन् २००१ श्रेणी र मापदण्ड (३.१वाँ संस्करण)". अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ. Archived from the original on २७ जून २०१४. Retrieved २७ जनवरी २०१३. Check date values in: |accessdate=, |archivedate= (help)
  4. "ऐतिहासिक अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ को रातो तथ्याङ्क रे सूची". Archived from the original on २७ जून २०१४. Retrieved ९ जून २०१६. Check date values in: |accessdate=, |archivedate= (help)
  5. "हामीले कुन अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घको सूची मान्ने?". बोटानिक गार्डेन्स अन्तर्राष्ट्रिय संरक्षण. Archived from the original on 2018-12-05. Retrieved 2019-10-09.

बाइल्ला सूत्रअन सम्पादन