मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या

मोक्षगुंडम विश्वेश्वरया (१५ सेप्टेम्बर १८६१ - १२/१४ अप्रिल १९६२), [१][२] एक भारतीय सिभिल इन्जिनियर, प्रशासक, रे राजनेता थे,[३] जसले १९१२ देखि १९१८ सम्म मैसूरको १९ औं दीवानको रूपमी सेवा गरेका थिए। [४]

सर मोक्षगुंडम विश्वेश्वरय्या
विश्वेश्वरया ४० को दशकमी
१९ औं मैसूरको दीवान
In office १९१२ – १९१८
राजा	कृष्ण राजा वाडियार IV
अग्रज	टी. आनन्द राव
उतराधिकारी	M. कान्तराज उर्स
Personal details
जनम	मोक्षगुण्डम विश्वेश्वरया 15 September 1861 मुद्देनहल्ली, मैसूर राज्य, ब्रिटिश भारत
मृत्यु	१२/१४ अप्रिल १९६२ (१०० वर्षको उमेर) बैंगलोर, मैसूर राज्य, भारत (वर्तमान कर्नाटक, भारत)
राष्ट्रियता	ब्रिटिश भारत (१८६१-१९४७) भारत (१९४७-१९६२)
अल्मा म्याटर	सेन्ट्रल कलेज, बैंगलोर कलेज अफ इन्जिनियरिङ, पुणे मद्रास विश्वविद्यालय मुम्बई विश्वविद्यालय
पेशा	सिभिल इन्जिनियर र राजनेता
पुरस्कारअन	भारत रत्न (१९५५)

विश्वेश्वरयालाई भारतमी अग्रणी सिभिल इन्जिनियरहरू मध्ये एक मानिन्छ जसको जन्मदिन, सेप्टेम्बर १५ लाई प्रत्येक वर्ष भारत, श्रीलंका रे तान्जानियामी इन्जिनियर दिवसको रूपमी मनाइन्छ।उहाँलाई अक्सर "आधुनिक मैसूर को निर्माता" को रूपमी पनि मानिन्छ। [५]

विश्वेश्वरयाले ब्रिटिश भारत सरकारको लागि सिभिल इन्जिनियरको रूपमी काम गरे रे पछि मैसूर राज्यको प्रधानमन्त्रीको रूपमी काम गरे। मैसूर राज्य रे भारत गणतन्त्र को लागी उनको सेवा को लागी, भारत सरकार द्वारा १९५५ मी उनलाई भारत रत्न प्रदान गरिएको थियो। [६]

बाल्यकाल

एम. विश्वेश्वरयाको जन्म १५ सेप्टेम्बर १८६१ मी मुद्देनहल्ली, मैसूर राज्य (वर्तमान चिक्कबल्लापुरा जिल्ला, कर्नाटक) मी मोक्षगुण्डम श्रीनिवास शास्त्री रे वेंकटलक्ष्मीको घरमी भएको थियो। [७] विश्वेश्वरयाले आफ्नो प्राथमिक शिक्षा बैंगलोरमी प्राप्त गरे रे मद्रास विश्वविद्यालयबाटी विज्ञान स्नातक (बीएससी) डिग्री हासिल गरे। पछि उनले कलेज अफ इन्जिनियरिङ, पुणे (तत्कालीन बम्बई विश्वविद्यालयको कलेज अफ साइन्स) मी अध्ययन गरे रे सिभिल इन्जिनियरिङमी डिप्लोमी प्राप्त गर्दै इन्जिनियरको रूपमी स्नातक गरे। [८]

जीवनवृति

विश्वेश्वराया भारतको १९६० टिकटमी

विश्वेश्वरयाले आफ्नो पेशा ब्रिटिश भारत सरकारको लागि काम गरेर, बम्बे प्रेसिडेन्सी रे मध्य पूर्वमी अन्य ब्रिटिश-नियन्त्रित उपनिवेशहरूमा काम गरेर सुरु गरे। उनले पछि हैदरावाद राज्यको लागि काम गरे। सेवानिवृत्ति पछि, उनले आफ्नो प्रशासनिक रे राजनीतिज्ञ पेशा सुरु गरे रे मैसूर राज्यमी आफ्नो इन्जिनियरिङ क्यारियर जारी राखे।

मृत्यु

मुद्देनहल्लीमी विश्वेश्वरायको समाधि

विश्वेश्वरयाको मृत्यु १२/१४ अप्रिल १९६२, मी १०० वर्षको उमेरमी भएको थियो। विश्वेश्वरया आफ्नो इमानदारी, समय व्यवस्थापन रे आफ्नो उद्देश्यमी समर्पणका लागि परिचित थिए। विश्वेश्वरया एक कठोर ल्याक्टो-शाकाहारी थिए जसले कहिल्यै मासु वा अण्डा खाएनन्।

References

राजनीतिक कार्यालयअन
पूर्वाधिकारि टी. आनन्द राव	मैसूर का दीवान (१९१२–१९१९)	उत्तराधिकारि एम. कान्तराज उर्स