|
[[File:Flag of the United Nations.svg|thumb|300px|(राष्ट्र संघको झण्डा)]]
'''संयुक्त राष्ट्र संघ''' एकयक अन्तराष्ट्रिय संस्था हो। यइकोयेइको स्थापना २४ अक्टोबर १९४५ मामैं भयाको हो। यइमायेइमा हाल १९३ राष्ट्रहरूराष्ट्रअन सदस्य छन्, जइमाजइ संसारकामैं सबैजसोसंसार देशहरूका पर्छन।सप्पै सबैजसा देशअन पड्डान। सप्पै सदस्य राष्ट्रहरूलाईराष्ट्रअन लाई अन्तर्राष्ट्रिय कानून, अन्तर्राष्ट्रिय सुरक्षा, आर्थिक विकास रे सामाजिक निष्पक्षतामीनिष्पक्षता मी आपसी सहयोग मिलोसमिलौ भन्याभण्ण्या उद्देश्यकासाथउद्देश्य का सङ्ङै संयुक्त राष्ट्र संघकोसंघ को स्थापना भयाभयाऽ हो। मुलत: अन्तर्राष्ट्रिय संघर्षमासंघर्ष मैं हस्तक्षेप गर्नअद्दाइ सहजसजि होसहोउ भनिभँणिबर दोस्रोदोसरा विश्वयु्द्धकोविश्वयुद्ध का विजयी राष्ट्रहरूराष्ट्रअन मिलेरमिलिबर यइकोयेइको स्थापना भयाभयाऽ हो। तिनकोतिनरा सोचाईमासोचाई दोस्रोमैं विश्वयु्द्धमादोसरा भोगियाकोविश्वयुद्ध मैं भोगियाऽ विध्वसं संसारलेसंसार ले फेरीदोसर्याँ भोग्नुभोग्दु नपरोसजनपड़ौ भन्याभँण्ण्या थियो।थ्यो।
संयुक्त राष्ट्रसँगकोराष्ट्र संघाः औपचारिक कामकाजमाकामकाज अङ्ग्रेजीमैं अङरेजी, चिनियाँ, फ्रान्सेली, रुसी, स्पेनी (स्पेनिश) रे अरबी भाषाकोभाषा को प्रयोग हुन्छ।
== अङ्गहरूअङ्गअन ==
संयुक्त राष्ट्रमाराष्ट्र मैं ६ प्रमुख अङ्गहरूअङ्गअन छन्। तीतन हुन् -
* संयुक्त राष्ट्र महासभा
* संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषद
* संयुक्त राष्ट्र आर्थिक एवं सामाजिक परिषद
* संयुक्त राष्ट्र जिम्मा जमानी परिषपरिषद (वर्तमानमाअच्याल यो संस्था निस्क्रिय छ)
* अन्तर्राष्ट्रिय न्यायालय
* संयुक्त राष्ट्र सचिवालय
=== उद्देश्य ===
* अन्तराष्ट्रिय शान्ति ररे सुरक्षा कायम राख्ने।राख्द्या।
* जनताकोजनताः समान अधिकार ररे आत्मनिर्णयकोआत्मनिर्णयाः सिद्धान्तकोसिद्धान्ताः सम्मानकोसम्मानाः आधारमाआधार राष्ट्रहरूबीचमैं राष्ट्रअन बीच मैत्रीपूर्ण सम्बन्धकोसम्बन्धोः विकास गर्ने।गद्द्या।
* आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक वाया विश्वकल्याणकारी प्रकृतिकाप्रकृति का अन्तराष्ट्रिय समस्याहरूकोसमस्याअन को समाधान गर्नमागद्दाइ तथा जाति, लिङ्ग, भाषा वाया धर्मसम्बन्धी भेदभाव नराखीनराखिबर सबैकासप्पै लागिखिलाइ मानवअधिकारहरूमानवअधिकारअन एवं मौलिक स्वतन्त्रताहरूप्रतिकोस्वतन्त्रताअन प्रति को सम्मान सम्मानलाईलाई बढावा दिनमादिनाइ ररे प्रोत्साहित पार्नमापाड्डाइ सहयोग प्राप्त गर्ने।अद्द्या।
* यीयिन उद्देश्यहरूउद्देश्यअन प्राप्त गर्नगद्दाइ सदस्य राष्ट्रहरूकोराष्ट्रअन का काम कार्यबाहीमाकार्यबाही मैं सामञ्जस्यता ल्याउनल्याउनाइ संयुक्त राष्ट्रसंघलाईराष्ट्रसंघ लाई केन्द्र बनाउने।बनौन्या।
=== आधारभूत सिद्धान्त ===
* सबै सदस्य राष्ट्रहरूराष्ट्रअन सार्वभौमिक सत्तासम्पन्न ररे समान हुन्।
* बडापत्रअन्तर्गतबडापत्र आफ्नाअन्तर्गत दायित्वहरूआफुना दायित्वअन पालन गर्नगद्द सबैसप्पै प्रणबद्ध छन्।
* आफ्नाआफुना अन्तराष्ट्रिय कलहहरूकलअन शान्तिपूर्ण साधनहरूद्वारासाधनअन रहताँ रे अन्तराष्ट्रिय शान्तिसुरक्षा एवं न्यायनिसाफ खतरामाखतरा मैं नपड्ड्या नपर्नेतवर तरवलेले तय गर्नेगद्दाइ प्रणबद्ध छन्।
* अन्तराष्ट्रिय सम्बन्धहरूकोसम्बन्धअन सन्दर्भमाका कुनैसन्दर्भ पनिमैं कसै लै सदस्य राष्ट्रलेराष्ट्र अरूले राष्ट्रकोऔर राष्ट्र का प्रदेश तथा राजनैतिक स्वतन्त्रताकोस्वतन्त्रता का विरूद्ध शक्तिकोशक्ति को प्रयोग वाया धम्की दिनेदिन्या छैन।नाइथिन।
* बडापत्रअनुसारबडापत्र अन्सारअ संयुक्त राष्ट्रसंघलेराष्ट्रसंघ कुनैले कसै कारबाही गरेकोगर्याऽ बखत यसलाईयेइ लाई हरसंभव साहयतासहायता दिनदिनाइ ररे शान्तिकोशान्ति को संरक्षण वाया पुनर्स्थापना गर्नगद्दाइ संयुक्त राष्ट्रसंघलेराष्ट्रसंघ कुनैले राष्ट्रकोकसै राष्ट्र का विरुद्ध कारबाही गरिरहँदाअरन्ज्याँ तै त्यसराष्ट्र राष्ट्रकोको सहायता नगर्ननअद्दाइ पनिलै सबैसप्पै प्रणबद्ध छन्।
* जहाँसम्मजाँ सम्म शान्ति ररे सुरक्षा बनाइराख्नकोबनाइराख्दाइ निमित्तनिउति आवश्यक छछै सदस्य नभएकानभयाऽ मुलुकहरूलेमुलुकअन पनिले बडापत्रकालै बडापत्र का सिद्धान्त अनुरूप व्यवहार गर्नेगद्द्याछन छन् भन्नेभँण्या सुनिश्चित बनाउन संघलेसंघ ले प्रबन्ध गर्नेछ।गद्द्या छ।
=== इतिहास ===
=== स्थायी सदस्य राष्ट्रहरुराष्ट्रअन ===
* [[संयुक्त अधिराज्य|संयुक्त अधिराज्य ]]
* [[संयुक्त राज्य अमेरिका|अमेरिका]]
* [[चीन|चीन]]
==संयुक्त राष्ट्र संघकासंघ का महासचिव==
{| class="wikitable" style="font-size:90%; text-align:left;"
|+ style="padding-top:1em;" |संयुक्त राष्ट्र संघका महासचिवहरू<ref>[http://www.un.org/sg/formersgs.shtml Former Secretaries-General–United Nations].</ref>
! No. !! नाम !! देश !! पद ग्रहण मिति !! पद छोडेकोछाड्याइ मिति !! टिप्पणी
|-
| १ || '''ट्रिगवे ली''' || नर्वे || २ फेब्रुअरी १९४६ || १० नोभेम्बर १९५२ || त्यागपत्र; पहिलोपैल्ला महासचिव स्केन्डिनेभिया
|-
| २ || '''ड्याग ह्यामरसोल्ड''' || स्वीडेन || १० अप्रेल १९५३ || १८ सेप्टेम्बर १९६१ || मृत्यु (पदमापद रहँदामैं रन्ज्याँ)
|-
| ३ || '''यु थाँट''' || बर्मा || ३० नोभेम्बर १९६१ || १ जनवरी १९७२ || एसियाबाटएसिया प्रथमबठेइ पैल्ला महासचिव
|-
| ४ || '''कर्ट वॉल्डहाइड''' || अष्ट्रिया || १ जनवरी १९७२ || १ जनवरी १९८२ ||
|-
| ५ || '''जेवियर पेरिज डी कुईलर''' || पेरु || १ जनवरी १९८२ || १ जनवरी १९९२ || अमेरिकाबाटअमेरिका प्रथमबठेप पैल्ला महासचिव
|-
| ६ || '''बुत्रोस बुत्रोस-घाली''' || मिश्र || १ जनवरी १९९२ || १ जनवरी १९९७ || अफ्रिकाबाटअफ्रिका प्रथमबठेप पैल्ला महासचिव
|-
| ७ || ''' कोफी अन्नान''' || घाना || १ जनवरी १९९७ || १ जनवरी २००७ ||
|}
==संयुक्त राष्ट्र संघका संस्थाहरूसंस्थाअन==
{| class="wikitable" border="1" style="font-size:90%; text-align:left;"
|+ style="padding-top:1em;" |'''संयुक्त राष्ट्र संघकासंघ का विशिष्ट संस्थाहरुसंस्थाअन'''
! सं. !!लघुनाम!! लोगो !! संस्था!! मुख्यालय!! अध्यक्ष!! स्थापना
|-
| 