तराई उत्तरी भारत रे दक्षिणी नेपालको एक तल्लो क्षेत्र हो जुन हिमालयको बाहिरी फेद, चुरे पहाडहरू रे सिन्धु-गङ्गा मैदानको उत्तरमी अवस्थित छ। यो तल्लो क्षेत्र अग्लो घाँसे मैदान, स्क्रब सवाना, साल जङ्गल रे माटोको धनी दलदलहरू द्वारा विशेषता हो। उत्तर भारतमी, तराई यमुना नदीबाट पूर्वतिर हरियाणा, उत्तराखण्ड, उत्तर प्रदेश, बिहार रे पश्चिम बङ्गालसम्म फैलिएको छ। तराई तराई-डुवर्स सवाना र घाँसे मैदान इकोरेजीनको हिस्सा हो। ब्रह्मपुत्र नदी बेसिनमी पश्चिम बङ्गाल, बङ्गलादेश, भुटान र असममी रहेको तल्लो भूभागलाई 'डुवर्स' भनिन्छ। नेपालमी, यो शब्द सिन्धु-गङ्गा मैदानको उत्तरमी अवस्थित देशको भागमी लागू हुन्छ।

नेपालको मधेश क्षेत्रको मैदानको हवाई दृश्य
नेपालको मधेश क्षेत्रको मैदानको हवाई दृश्य

नामकरण सम्पादन

नेपालीमी , यो क्षेत्रलाई 'तराई' भनिन्छ जसको अर्थ "तल्लो तराई, समतल भूमि" रे विशेष गरी "हिमालयको फेदमी रहेको तराई भूमि" भन्ने गरिन्छ।[१] यसलाई "तल्लो, दलदली भूमि" को रूपमी वर्णन गरिएको छ।[२]

भूविज्ञान सम्पादन

तराईलाई यमुना, गङ्गा, महाकाली, कर्णाली, नारायणी रे कोशीका ठूला बारहमासी हिमालय नदीहरूले पार गरेको छ जसले प्रत्येक पहाडबाट बाहिर निस्कने हजारौं वर्ग किलोमिटर तल ढाकेका जलोढ पंखाहरू छन्।[३] राप्ती जस्ता मध्यम नदीहरू महाभारत शृङ्खलामा बग्छन्।[४] यस क्षेत्रको भूवैज्ञानिक संरचनामा पुरानो रे नयाँ जलोढ समावेश छ, जसमी मुख्यतया बालुवा, माटो, गारो, ग्राभेल रे मोटे टुक्राहरूको जलोढ़ भण्डारहरू छन्। [५] नयाँ एल्युभियम प्रत्येक वर्ष सक्रिय स्ट्रिमहरूद्वारा ल्याइएका ताजा निक्षेपहरूद्वारा नवीकरण गरिन्छ, जसले आफूलाई फ्लुभियल कार्यमी संलग्न गर्दछ।[६] पुरानो एल्युभियम नदीको बाटोबाट टाढा पाइन्छ, विशेष गरी मैदानको माथिल्लो भागहरूमी जहाँ सिल्टिङ दुर्लभ घटना हो।[७]

तराईबाट धेरै सङ्ख्यामी साना रे सामान्यतया मौसमी नदीहरू बग्छन्, जसमध्ये धेरै जसो चुरे पहाडबाट उत्पत्ति हुन्छन्।[३] तराईको माटो जलोढ रे राम्रो देखि मध्यम बनावटको हुन्छ।[३] तराई रे पहाडी क्षेत्रको वन क्षेत्र सन् १९७८ देखि १९७९ सम्म वार्षिक १.३ प्रतिशत रे सन् १९९० देखि १९९१ सम्म २.३ प्रतिशतले घटेको छ।[३]